Kısa sap bağlamada orta tel hangi notalardan oluşur?

Kısa sap bağlamanın orta telinde yer alan perde düzeni ve nota konumları, enstrümanın karakteristik ses rengini belirleyen temel unsurlardan biridir. Kara düzen akort sistemine göre düzenlenen bu tel üzerindeki perde sıralaması, geleneksel Türk müziğinin makamsal yapısına uygun şekilde kurgulanmıştır.

20 Kasım 2025

Kısa Sap Bağlamada Orta Telin Akort Sistemi


Kısa sap bağlama, Türk halk müziğinde yaygın olarak kullanılan ve genellikle "kara düzen" (bozuk düzen) akort sistemiyle çalınan bir enstrümandır. Bu akort sisteminde teller, en alttan üste doğru şu şekilde düzenlenir:

  • Alt Tel (İnce Tel): La (A) notasına akort edilir.
  • Orta Tel: Re (D) notasına akort edilir.
  • Üst Tel (Kalın Tel): Mi (E) notasına akort edilir.

Bu düzende orta tel, Re (D) notasını temsil eder ve genellikle bağlamanın temel melodilerinin çalındığı tele karşılık gelir. Çalım sırasında parmakların perdeler üzerinde gezdirilmesiyle orta tel üzerinden farklı notalar elde edilir.

Orta Tel Üzerindeki Notalar (Kısa Sap Bağlama - Kara Düzen)


Kısa sap bağlamada perdeler, orta tel üzerinde belirli aralıklarla yerleştirilmiştir. Orta telin boş (perdesiz) hali Re (D) notasını verir. Perdelere basıldıkça aşağıdaki notalar sırasıyla elde edilir (perde numaraları en üst perdeden itibaren sayılır ve enstrümana göre küçük farklılıklar gösterebilir):

  • Boş Tel: Re (D)
  • 1. Perde: Mi (E)
  • 2. Perde: Fa (F) - Doğal veya diyezli olarak kullanılabilir, geleneksel sistemde genellikle Fa diyez (F#).
  • 3. Perde: Sol (G)
  • 4. Perde: La (A)
  • 5. Perde: Si (B)
  • 6. Perde: Do (C) - Doğal veya diyezli olarak kullanılabilir, geleneksel sistemde genellikle Do diyez (C#).
  • 7. Perde: Re (D) - Bir oktav tiz.

Bu notalar, Türk müziğine özgü aralıklarla (koma sistemi) düzenlenmiş olabilir, bu nedenle batı müziği notalarıyla tam örtüşmeyebilir. Pratikte, çalınan makama göre perdelerin yeri veya akort ince ayarları değişiklik gösterebilir.

Özet


Kısa sap bağlamada orta tel, kara düzen akort sistemine göre Re (D) notasında akort edilir ve üzerindeki perdelerle Mi (E), Fa# (Fa diyez), Sol (G), La (A), Si (B), Do# (Do diyez) ve bir oktav tiz Re (D) notalarına ulaşılır. Bu yapı, enstrümanın temel melodik çerçevesini oluşturur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Ney Notaları Ney Nasıl Çalınır?
Ney Notaları Ney Nasıl Çalınır?
İstiklal Marşı Notaları Nelerdir?
İstiklal Marşı Notaları Nelerdir?
Saz Nota Yerleri Nerede?
Saz Nota Yerleri Nerede?
Saz Notaları Nasıl Çalınır?
Saz Notaları Nasıl Çalınır?
Klasik Gitar Notaları Nasıl Çalınır?
Klasik Gitar Notaları Nasıl Çalınır?
;